Kort samengevat
Bij zowel nieuwbouw als renovaties duikt steeds vaker een hardnekkige gevelpathologie op: een lichtgrijze waas op bakstenen gevels. Deze aanslag is geen tijdelijke vervuiling zoals cementsluier of zoutuitbloeiing, maar een blijvend gevolg van een chemisch proces: vergrauwing, ook wel bekend als vergipsing van baksteen. Vergrauwing heeft niet alleen een negatieve impact op het visuele aspect van het gebouw, maar kan ook de onderhoudsbehoefte van de gevel structureel verhogen.
Wat is vergrauwing van baksteen?
Vergrauwing ontstaat door een chemische reactie tussen calcium (uit mortel of steen), sulfaten (uit de lucht of regen) en vocht. Het resultaat is de vorming van calciumsulfaat (gips), dat zich als een vaste, niet-oplosbare laag vastzet op de poriën van de gevelsteen. Vaak is de zuidwestenkant van gebouwen een plaats waar dit vaak voorkomt. Dit door de combinatie van slagregen en het snel opdrogen door de zonbelasting zijn dit de ideale omstandigheden voor chemische reacties zoals vergrauwing. Deze cyclus van nat → droog → kristallisatie versnelt de vorming van gipsafzettingen. Donkere gevelstenen warmen bovendien sneller op, waardoor het proces visueel sterker opvalt.
Of toch iets anders?
Naast vergrauwing is er ook nog zoutuitbloeiing, cementsluier en kalkuitloging. Zoutuitbloeiing is een poederige witte aanslag, wateroplosbaar en is typisch in de eerste maanden. Cementsluier is een vlekkerige waas door voegresten en is meestal goed te reinigen. Kalkuitloging zijn witte strepen onder stootvoegen.
Vergrauwing is daarentegen niet poederig en zit vast in het oppervlak. Het vormt een lichtgrijze, matte sluier die vaak pas na enkele maanden tot jaren na afwerking tot uiting komen. Dit type gevelaanslag is niet te reinigen met water of zuren en is bijzonder moeilijk te verwijderen.
Effectieve behandeling van vergrauwing: microstralen en hydrofoberen
De enige duurzame oplossing is een mechanische reiniging. Hierbij wordt gebruikgemaakt van een fijne microstraaltechniek of een zeer fijne straalkorrel. Tijdens dit proces wordt de gipslaag verwijderd, maar raakt onvermijdelijk ook een dun laagje van de toplaag van de gevelsteen. Hierdoor kan een licht kleurverschil ontstaan, wat echter vaak de frisse uitstraling van de gevel versterkt.
Na reiniging is het essentieel om de gevel te beschermen met een hydrofuge, een dampopen waterafstotend middel. Dit voorkomt verdere opname van vocht en sulfaten, en stopt het chemisch proces dat vergrauwing veroorzaakt. Let op: hydrofobering is enkel geschikt na een technische evaluatie van de gevelconditie.
Vergrauwing voorkomen? Hydrofuge vanaf de start
Bij donkere gevelstenen raden experts aan om kort na oplevering een hydrofugebehandeling uit te voeren. Zo vermijd je niet alleen vergrauwing, maar blijft ook de oorspronkelijke kleur en uitstraling van de gevel behouden. Voorkomen is beter dan genezen, zeker bij kwetsbare of visueel prominente gevelafwerkingen.
RC Hydrocreme 4 – Hoogwaardig hydrofobeermiddel in crèmevorm (25% actief stof) op basis van alkylalkoxysilaan. Zorgt voor een duurzame bescherming tegen vocht, vorst en vervuiling, zonder de dampdoorlaatbaarheid te beperken. Ideaal voor baksteen, natuursteen en beton.
RC 805 Eco – Solventvrije hydrofuge op basis van 5 geavanceerde polymeren. Reukloos, niet-ontvlambaar en toepasbaar op vochtige ondergronden. Biedt uitstekende bescherming tegen regen, vorstschade en mosvorming. Perfect voor absorberende en alkalische bouwmaterialen.
RC 224 – Kleurloos hydrofuge op basis van siloxaan (10% actief stof). UV- en alkalibestendig, met hoog indringingsvermogen. Beschermt gevels tegen regen, uitbloeiingen en vervuiling, terwijl de originele uitstraling behouden blijft.
Technisch advies over gevelreiniging of hydrofuge?
Vergrauwing op baksteen wordt nog vaak verkeerd geïnterpreteerd als een standaard zoutuitbloei of vervuiling. Een foutieve behandeling leidt tot onnodige kosten en mogelijke schade. Vertrouw daarom op gespecialiseerd geveladvies bij elke gevelpathologie – van diagnose tot productkeuze. Voor analyse op locatie of technisch advies rond gevelreiniging, hydrofuges of productkeuze, kan je terecht bij een van onze technisch adviseurs.
.avif)
