Kalk is een veelzijdig natuurlijke minerale grondstof en de verzamelnaam van een aantal mineralen (zouten) van calcium, zoals ongebluste kalk, gebluste kalk, krijt, mergel en gips. Het is afkomstig van steenkalk of schelpkalk die in kalkovens op circa 900°C worden gebrand. Kalk wordt vooral toegepast als bindmiddel in pleisters en mortel, maar ook als grondverbeteraar- of verharder.
Kalk heeft zich bewezen als één van de oudste en duurzaamste bouwmaterialen. Van de eerste nederzettingen uit de steentijd, de piramides van Egypte, de beroemde fresco’s van Pompeii en het Pantheon in Rome tot de Sixtijnse Kapel, kalk is de basisgrondstof voor belangrijke historische gebouwen of elementen.
Productieproces van Natuurlijke Hydraulische Kalk
Als bouwmateriaal ondergaat kalk van winning tot eindproduct een aantal verschillende verschijningsvormen. We kunnen spreken van een cyclus: van winning van de kalk tot een uiteindelijke mortel of pleister en tenslotte terugkeer naar zijn oorspronkelijke chemische vorm, calciumcarbonaat.
In de natuur komt kalk voor in kalkhoudende stenen zoals mergel, kalksteen en dolomiet. Deze sedimenten worden gewonnen in speciaal daarvoor aangelegde groeven. De schelpen of de kalksteen (calciumcarbonaat – CaCO3) worden in speciale kalkovens gebrand bij temperaturen rond 900°C. Hierbij wordt koolstofdioxide (CO2) afgescheiden en calciumoxide (CaO) gevormd. De gebrande kalk noemen we de levende of ongebluste kalk.
De gebrande kalk of levende kalk wordt dan met water in contact gebracht, dit noemen we blussen. Dit geeft een chemische reactie waarbij veel warmte vrijkomt, een zogenaamde exotherme reactie. De combinatie van ongebluste kalk (CaO) en water (H20) produceert calciumhydroxide (Ca(OH)2).
Natuurlijke Hydraulische Kalk verhardt door contact met water en door koolstofdioxide uit de lucht te absorberen. Dit proces wordt carbonatatie genoemd. Een goede verharding of carbonatatie moet langzaam gebeuren – hoe langzamer de verharding, hoe beter het eindresultaat.
Bekijk hier in detail het productieproces van de kalk van Saint-Astier.
De voordelen van kalk (in bouw, renovatie en restauratie)
Het grote voordeel van kalk is dat het zeer flexibel is. Hoewel kalk verhardt, wordt het door zijn elasticiteit nooit echt ‘vast’. In vergelijking met cement is kalk sterk maar minder hard, wat het ideaal maakt voor oude ondergronden.
Kalk draagt door zijn alkaliteit bij tot een betere leefomgeving. Door de hoge pH-waarde maken allerlei micro-organismen geen kans. Fungi- en biociden zijn overbodig in kalkhoudende mortel. Kalkpleisters worden minder aangetast door water en worden niet zacht. Ook lossen ze niet op, en rotten ze niet. Bij gipspleister, bijvoorbeeld, kan dit wel gebeuren.
Het gebruik van kalk in mortels en pleisters brengt tal van voordelen met zich mee. In een kalkmortel is hydraulische kalk het bindmiddel met eventueel een kleine toevoeging van cement. Deze samenstelling geeft de mortel een hogere druksterkte en enige flexibiliteit. Dit voorkomt spanningsverschillen tussen het gerestaureerde en bestaande metselwerk. De kalk levert ook het zelfhelend effect aan de pleister. Het pleisterwerk blijft elastisch en kan vervormingen opvangen zonder te gaan scheuren. De vrije kalk kan uitkristalliseren in de poriën en zorgt voor minder kans op zoutuitbloeiingen. Lees zeker ons artikel “Waarom kiezen voor een kalkpleister?” om alles te weten te komen over de voordelen van kalkpleisters.
Naast gebruik in pleisters en mortels, biedt natuurlijke hydraulische kalk ook tal van voordelen voor chapes. Lees zeker het Engelstalige LinkedIn-artikel voor meer informatie.
Verschillende types kalk
1. Luchtkalk
Luchtkalk is een ‘zachte’ kalk die enkel uithardt door carbonisatie of door blootstelling aan lucht. Het grote voordeel van luchtkalk is zijn microstructuur. Pleisters op basis van luchtkalk zijn minder drukvast maar bieden een aantal bouwfysische voordelen zoals goede verwerkbaarheid, stabiliteit en goede hechting aan de ondergrond. Deze wordt nog vaak aangewend in restauraties.
Onder andere de Décorchaux(CL 90 – S) van Saint-Astier is een luchtkalk die als pleister gebruikt kan worden, net zoals onze RC Calcoliss 300.
2. Traskalk
Traskalk is een bindmiddel voor het maken van mortels en pleisters. Het is niets meer dan kalk gemengd met tras, een puzzolaangesteente dat enkel voorkomt in Duitsland. Traskalk is geschikt voor heel wat toepassingen. De belangrijkste zijn het gebruik in cement en pleister, zowel binnen als buiten. Het materiaal hecht goed, is stevig en is waterwerend. Om deze redenen gebruikt men traskalk voornamelijk voor het bepleisteren van buitenmuren.
3. Hydraulische kalk (HL)
Hydraulische kalk is een verzamelnaam. Dit is kalk of gebluste kalk die gebruikt wordt voor het maken van kalkpleisters die hard worden onder invloed van water. Door hydraulische kalk als bindmiddel te gebruiken, is kalkpleister waterbestendig, waterdampdoorlatend, vochtregulerend en schimmelwerend. Dit heeft zo een positief effect op de vochthuishouding.
Onder andere de Chaux Colorée van Saint-Astier is een pleister op basis van hydraulische kalk.
4. Natuurlijke hydraulische kalk (NHL)
Natuurlijke hydraulische kalk of NHL (Natural Hydraulic Lime) is een kalksoort dat onreinheden bevat zoals leem en ontstaat door het verhitten of calcineren van kalksteen. De kalk reageert in de kalkoven met de kleideeltjes en vormt silicaten die deels uitharden door hydratie. De deeltjes die zich niet omzetten door binding met kleideeltjes, worden als het ware geblust tot calciumhydroxide die dan weer uithardt door carbonisatie of lucht. Natuurlijke hydraulische kalk kenmerkt zich door een combinatie van carbonaterende en hydraulische eigenschappen.
Decodering van het type NHL-kalk wordt bepaald door de drukvastheid. Wanneer kies je best voor welk type? Welk type kiest u voor uw toepassing? Voor “harde” toepassingen kiest u het meest drukvaste type: NHL 5. Voor “zachte” toepassingen opteert men voor de NHL 2. Als u geen nood hebt aan NHL 2 of aan NHL 5, kiest u voor NHL 3,5.
- NHL 2
NHL 2 is geschikt voor gebruik op zacht, waterdoorlatend metselwerk met een minimale blootstelling. Het is zachter en langzaam uithardend. Dit product is geschikt voor toepassing binnen, of toepassingen waar conservering van zachte of verslechterende (bak)stenen een eerste vereiste is.
De Téréchaux van Saint-Astier is een NHL 2.
- NHL 3.5
NHL 3.5 is het kalkbindmiddel voor de meeste toepassingen buiten. Het kalkbindmiddel heeft slechts enkele dagen nodig om zijn uiteindelijke vorm aan te nemen en is daardoor ideaal voor metselwerk van gemiddelde dichtheid met een matige blootstelling en voor matig doorlatende metselwerkmaterialen.
De Chaux Blanche LC**** van Saint-Astier is een NHL 3.5. Daarnaast zijn onze kaleimortel RC Kalei, kalkverf RC Calco, voegmortel RC Astivo en restauratiemortel RC Amostone / St.One op basis van NHL 3.5 van Saint-Astier.
- NHL 5
NHL 5 is het kalkbindmiddel waar een grotere hardheid en groter drukvermogen vereist is. We spreken over ondoordringbaar metselwerk met zware belasting, schoorstenen, en alles rond of onder het vloerniveau. Van alle NHL-kalken is deze het meest bestand tegen vorst en is de weerstand het hoogst tegen kristallisatie van zouten. Verder verzorgt dit bindmiddel de hoogste slijtvastheid en oppervlaktehardheid van de mortel/pleister.
De Chaux PureTradi 100 van Saint-Astier is een NHL 5.
De unieke kalk van Saint-Astier
Het familiebedrijf Saint-Astier werd opgericht in 1912 en is tot op heden de grootste onafhankelijke Franse producent van kalk. De unieke samenstelling van de kalksteen van Saint-Astier maakt het mogelijk om - zonder menging of selectie - een natuurlijke kalk te produceren. Deze kalk heeft het vermogen om onder water te verharden én in contact met lucht te recarboneren. De kalk van Saint-Astier kent een zeer constante concentratie aan silicium, een lage concentratie aan aluminaten, sodium en alkaline en een hoge concentratie aan aliten. Deze samenstelling zorgt voor zeer stabiele en hydraulische eigenschappen.
Deze hydraulische en luchttechnische eigenschappen maken het tot een kalk met uitzonderlijke mineralogische eigenschappen, onveranderd sinds de eerste ontginning van de groeve, en uniek in Europa. Met een team van 140 mannen en vrouwen produceert en verdeelt Saint-Astier hydraulische natuurlijke kalk, geformuleerde kalk en technische mortels voor restauratie van erfgoed, renovatie, nieuwbouw en eco-woningen.
Reynchemie: expert in kalk
Sinds de opstart van Reynchemie in 1988, hebben we een expertise ontwikkeld in allerhande kalkproducten. In 2003 werden we de exclusieve verdeler van de kalkproducten van Saint-Astier in de Benelux. Naast de standaard kalkproducten van Saint-Astier beschikken we ook over eigen producten op basis van kalk zoals kalei op kalkbasis (RC Kalei), kalkplamuur op basis van luchtkalk (RC Calcoliss 300), gekleurde voegkalk (RC Astivo), kalkverf (RC Calco), sanerende zoutbufferende mortel (RC Sanisel) en sinds kort ook 2 kwalitatieve kalkpleisters: RC Intralime G & RC Intralime F.
Onze technisch-commerciële adviseurs staan steeds voor u klaar in geval van technische vragen en offertes. Bekijk hier de contactgegevens.
